برگزاری بازی‌های بزرگ از جمله بازی‌های المپیک و پارالمپیک در دوره‌های اخیر به قدری وسعت یافته که دولت‌ها و ستادهای برگزاری بدون حمایت و همکاری نیروهای داوطلب داخلی و خارجی قادر به برگزاری نخواهند بود. به طور کلی می‌توان گفت اکنون "والنتیر"ها از ارکان اساسی برگزاری بازی‌های بزرگ محسوب می‌شوند و نقش آنها در ادامه روند هرچه بهتر بازی‌ها بسیار پررنگ و انکارناپذیر است.

برای نخستین بار والنتیرها و یا همان نیروهای داوطلب در برگزاری بازی‌های المپیک از سال 1984 به صورت رسمی وارد بازی‌ها شدند. در این سال مسوولان ورزش آمریکا و شهر لس‌آنجلس از بیش از 28 هزار والنتیر برای برگزاری هرچه بهتر بازی‌ها استفاده کردند و از آن پس تعداد نیروهای داوطلب در هر دوره از بازی‌های المپیک تابستانی، زمستانی و پارالمپیک افزایش یافت. تا جایی که بیش از 47 هزار نیروی داوطلب در بازی‌های 1996 آتلانتا حضور یافتند و در دو دوره‌ی بعدی بازی‌ها هم چیزی حدود همین تعداد به برگزار کنندگان بازی‌های 2000 و 2004 کمک کردند.

اما، در این میان در آخرین دوره بازی‌های المپیک، کشور چین همان گونه که سعی کرد در همه زمینه‌ها بهترین و سرآمدترین باشد، در بخش نیروهای داوطلب هم رکوردی بی‌نظیر را برجای گذارد. در این دوره از بازی‌ها بیش از یک میلیون نفر که بیشتر آنها چینی بودند، درخواست حضور داوطلبانه در المپیک را داشتند که در نهایت چیزی حدود یکصد هزار نفر از آنها برای همکاری در بازی‌های المپیک و پارالمپیک انتخاب شدند. این رقم دو برابر نیروهای والنتیر در دوره‌های پیشین بود. اما، نکته‌ی مهم در این میان این است که نیروهای داوطلب چگونه انتخاب شده؟ در ازای خدمات دواطلبانه چه چیزی دریافت می‌کنند؟ و نقش آنها در برگزاری بازی‌ها چیست؟

تقریبا سال 2006 میلادی بود که ستاد برگزاری بازی‌ها برای ثبت نام از نیروهای داوطلب اعلامیه‌ها و اطلاعیه‌های خود را منتشر کرد. این اطلاعیه‌ها ابتدا در بخش‌های مختلف شهر پکن به ویژه دانشگاه‌ها منتشر شد و سپس علاقه‌مندان از سراسر دنیا می‌توانستند با پر کردن فرم خاصی در وب سایت بازی‌ها، شرایط حضور خود را در المپیک اعلام کنند.

در بخش داخلی علاقه‌مندان باید فرم‌های خاص را پر کرده و درخواست خود را به اداره پلیس ارایه می‌دادند. پس از آن هم امتحان‌های ویژه از جمله امتحان زبان انگلیسی از افراد گرفته شده و براساس تخصص‌های افراد طبقه‌بندی شدند. در بعد بین‌المللی هم همه‌ی علاقه‌مندان ضمن پاسخگویی به سوال‌های متعدد، براساس سوال‌ها و تخصص‌ها طبقه‌بندی شدند.

در نهایت هم ستاد برگزاری بازی‌ها براساس نیازی که داشت، تنها یک دهم درخواست کنندگان را برای حضور در بازی‌ها پذیرفت که چیزی حدود 97 درصد والنتیرهای بازی‌های المپیک و پارالمپیک پکن، چینی بودند.

در این دوره از بازی‌ها جوان‌ترین والنتیر 14 ساله و مسن‌ترین آنها 83 ساله بود. بیشترین این نفرات هم دختران و پسران دانشجوی چینی بین سنین 19 تا 35 سال بودند.

همچنین نکته‌ی جالب این بود که به علت وجود تعداد زیادی داوطلب از چین برای خدمت به بازی‌های المپیک، داوطلبان سایر نقاط دنیا شانس کمتری برای حضور در پکن پیدا کردند.

** نقش والنتیرها در برگزاری بازی‌ها

همه‌ی آنهایی که در بازی‌های مهم حضور می‌یابند، به محض ورود به شهر میزبان نخستین گروه از برگزار کنندگانی که با آنها برخورد می‌کنند، والنتیرها هستند. در چین هم اوضاع به همین گونه بود.

زمانی که از راهروی هواپیما خارج شده و قدم در فرودگاه می‌گذاشتی، والنتیرها نخستین کسانی بودند که مسافران المپیکی پکن را راهنمایی و همراهی می‌کردند. کار والنتیرها از فرودگاه آغاز می‌شد، تا رانندگی برای رسیدن به دهکده ورزشکاران و رسانه‌ها.

به طور کلی والنتیرهای پکن در چند بخش عمده فعالیت می‌کردند. نخستین مساله کنترل ورود و خروج تماشاگران، ورزشکاران و دست اندرکاران برای ورود به مکان‌های مربوط به المپیک و خروج از آن بود. دومین فعالیت آنها در بخش حمل و نقل در بخش‌های مختلف و راهنمایی در ایستگاه‌های عمومی اتوبوس و مترو بود. سومین بخش حضور والنتیرها به خدمات رسانی در سالن‌ها و محل‌های اصلی برگزاری مسابقه‌ها، از توزیع جوایز، نصب پرچم گرفته تا بخش خبری و حتی در راه‌روهای ورودی تماشاگران و در بین تمام سکوها و پله‌ها، والنتیرها به کمک‌های ویژه می‌پرداختند.

از این بخش‌ها که گذشته بسیاری از والنتیرها با داشتن تخصص‌های خاص در زمینه‌های مختلف، به فعالیت در زمینه‌های تخصصی خود می‌پرداختند که از آن جمله می‌توان به پزشکی، امور تصویری و فعالیت‌های رسانه‌ای و نرم‌افزاری کامپیوتر اشاره کرد. از طرفی دیگر تعداد زیادی والنتیر در بخش‌های مختلف شهر پخش شده و همکاری‌های لازم را با المپیکی‌ها انجام می‌دادند.

نکته‌ی بسیار آموزنده از عملکرد والنتیرها در پکن این بود که هر کدام براساس وظیفه‌ای که برعهده آنها بود، کار خاص خود را انجام می‌دادند. به عنوان نمونه در بسیاری از مجموعه‌های ورزشی شهر پکن، راهروها و کریدورهای خاصی وجود داشت که شاید در تمام روز حتی 10 نفر هم از آ‌ن عبور نمی‌کردند، اما چهار والنتیری که برای این بخش در نظر گرفته شده بودند، در شیفت‌های مختلف در محل حضور یافته و تنها به دیوار روبرو خیره می‌شدند.

شاید بسیاری از والنتیرهای محل‌های برگزاری مسابقه‌ها حتی بسیاری از مسابقات را ندیدند؛ اما، نکته‌ی مهم حس وظیفه‌شناسی و کمک آنها به برگزاری هرچه بهتر بازی‌ها بود که ستودنی است.

به طور کلی وقتی به مجموع عملکرد والنتیرها در بازی‌های المپیک و یا هر بازی بزرگ دیگری بنگریم، درمی‌یابیم که نیروهای داوطلب از جمله اساسی‌ترین رکن‌های برگزاری بازی‌ها بوده و بدون حضور آنها برگزاری چنین رویدادهای بزرگی با مشکل و حتی در برخی اوقات غیرممکن خوا هد بود.

** والنتیرها به چه چیزی افتخار می‌کنند؟

والنتیرها چه داخلی و چه خارجی در برابر خدمات داوطلبانه‌ای که در حین بازی‌های المپیک و پارالمپیک ارایه می‌دهند، به صورت عمومی پولی را دریافت نمی‌کنند، مگر اینکه ستاد برگزاری بازی‌ها بخواهد مبلغی را به والنتیرها پرداخت کند.

در حقیقت والنتیرها سربازان اصلی جنبش المپیک هستند که بدون هیچ چشمداشتی تنها افتخارشان پوشیدن لباس‌های مخصوص والنتیرها و خدمت به گسترش هرچه بیشتر جنبش المپیک است.

از طرفی دیگر ستاد برگزاری بازی‌ها هم به احترام کمک‌های صادقانه این افراد، اجازه تهیه و دوخت لباس‌های مخصوص والنتیرها و فروش آنها را به هیچ بخشی نمی‌دهد. براین اساس در حین بازی‌های المپیک والنتیرها به همان لباس مخصوص خود افتخار کرده و با عشق به اهداف المپیزم و صلح و دوستی هر چه بیشتر بین ملت‌ها، در کنار هم به هرچه بهتر برگزار شدن بازی‌ها کمک می‌کنند.

در بازی‌های المپیک پکن هم اوضاع به همین گونه بود. وقتی با بسیاری از والنتیرهایی که در حین رقابت‌ها حضور داشتند، صحبت می‌کنیم، همکاری در برگزاری بازی‌ها را نه تنها افتخار، بلکه وظیفه‌ی خود محسوب می‌کنند.

البته مسوولان بازی‌های المپیک پکن تصمیم گرفته‌اند به والنتیرها مبلغی پول هر چند ناچیز را اعطا کنند.

حضور در فعالیت‌های داوطلبانه، آن هم در عرصه‌ای با این وسعت برای نیروهای جوان تجربه‌ی بسیار ارزشمند و بالایی را به همراه دارد که شاید یکی از انگیزه‌های حضور افراد همین موضوع باشد.