بار دیگر اتخاذ قانونی در فوتبال ایران موجب انتقادهای دوباره‌ای از وضع آشفته و پرحاشیه آن شد. سازمان لیگ اعلام کرد، بنابر مصوبه ابلاغ شده کمیته آموزش فدراسیون، مربیان بالای 65 سال نمی‌توانند به عنوان سرمربی در تیم‌ها فعالیت کنند! شرط فوق در میان صلاحیت‌های عمومی مربیان به چشم می‌خورد اما به دلیل آن که هنوز تیمی اقدام به استفاده از مربیان بالای 65 سال نکرده، حساسیت‌زا و حتی رسانه‌ای نشده بود. بعد از آن که تیم‌های مس کرمان و مس سرچشمه با برکناری مربیان‌شان تصمیم به جذب میروسلاو بلاژویچ 76 ساله و اصغر شرفی 68 ساله کردند، عزیز محمدی از جدی بودن قانون فوق پرده‌برداری کرد؛ قانونی که نه در قوانین فیفاست و نه به عنوان مقررات اختیاری در هیچ کشوری استفاده می‌شود!

اصلا مشخص نیست پایه این تصمیم چه بوده و معیار عددی 65 سال چطور انتخاب شده و چرا در این مقطع باید اجرا شود؟ این سوالات و ابهامات فراوان دیگری هستند که پاسخ منطقی برایشان دریافت نمی‌شود! بی‌شک فعالیت مربیان بزرگی چون الکس فرگوسن، اوتمار هیتسفلد، لوییس آراگونس و کارلوس آلبرتو پریرا در بالاترین سطح فوتبال دنیا که اتفاقا با درخشش بعضی از آنها هم همراه است دلیل محکمی برای نقض مقررات جدید فدراسیون است.

اما دبیر کمیته آموزش فدراسیون معتقد است به رغم آن که قانون منع فعالیت مربیان بالای 65 سال در هیچ کجای دنیا وضع نشده اما شرایط فوتبال ایران به گونه‌ای است که این قانون به نفع آن خواهد بود!

غلامرضا جباری در گفت و گو درباره ابهامات پیرامون قانون منع فعالیت مربیان بالای 65 سال در مسابقات لیگ برتر به سوالات مختلف پاسخ داد که در زیر می‌آید:

* این قانون از کی و چرا از سوی کمیته آموزش وضع شد؟

این تصمیم پیش از شروع مسابقات لیگ در کمیته آموزش گرفته و به سازمان لیگ ابلاغ شد، اما شاید به دلیل این که ضابطه زیر 65 سال بودن مربیان در جلوی صلاحیت‌های عمومی‌شان درج شده بود، این مساله تاکنون رسانه‌ای نشده است یا شاید هم تاکنون بحث حضور مربیان بالای 65 سال در تیم‌های لیگ برتری نبوده که این مساله به میان نیامده است. اعضای کمیته آموزش تشخیص دادند که به جهت شکوفا شدن استعدادهای مربیان جوان این قانون وضع شود؛ ضمن این که مربیان بالای 65 سال هم دیگر می‌توانند در کسوت‌های چون مدیر فنی و ... به تیم‌ها کمک کنند.

* این قانون در قوانین فیفا هم وجود دارد؟

خیر. این موضوع در قوانین فیفا نیست، اما فیفا در یک سری موارد دست کشورها را باز گذاشته تا بنابر شرایط داخلی فوتبالشان مقرراتی را وضع کنند. بنابر این اختیار کمیته آموزش تصمیم فوق را گرفت. ما در قوانین قطعی تابع فیفا هستیم.

* مگر وضع داخلی فوتبال ایران چگونه است که این قانون وضع شد؟

در حال حاضر ما 250 نفر مربی زیر 50 سال با مدرک A داریم که اکثر آن‌ها بیکار هستند. آیا صلاح است آن‌ها بیکار باشند، اما مربیان بالای 65 سال در فضای پر استرس مربیگری کار کنند؟ بهتر است این دسته از مربیان از کارشان خداحافظی کرده و در سمت‌های دیگر مشغول فعالیت شوند. در حال حاضر فیفا برای کار تدریس که استرس فوق العاده کمتری نسبت به مربیگری دارد، شرط سنی زیر 60 سال را تعیین کرده است. ما شک نداریم در آینده‌ای نزدیک فیفا قانون منع فعالیت مربیان بالای 65 سال را وضع کرده و به تمام دنیا ابلاغ می‌کند.

* اکنون چند کشور دنیا این قانون را برای فوتبال داخلی‌شان وضع کرده‌اند؟

هنوز غیر از ایران هیچ کشوری این قانون را وضع نکرده است، ما هم با توجه به شرایطی که داریم اقدام به این کار کردیم.

* آیا بهتر نبود به جای منع فعالیت مربیان بالای 65 سال قوانینی وضع کنید که تیم‌ها به استفاده از مربیان جوان‌تر ترغیب شوند؟

این کار را هم می‌توان انجام داد، اما به هر حال در شرایط فعلی کمیته آموزش به نتیجه‌ رسید این قانون می‌تواند برای مربیگری در فوتبالمان مفید باشد. ما معتقدیم مربیان بالای 65 سال به دلیل کهولت سن خلاقیت‌های به مراتب پایین‌تری نسبت به مربیان جوان دارند و تحمل فشار و استرس ناشی از کار برای سلامتی‌شان مضر است.

* آیا فعالیت و توانایی‌های مستمر مربیان صاحب نامی چون الکس فرگوسن، اوتمارهیتسفلد، کارلوس آلبرتو پریرا، ماریو زاگالو، لوییس آراگونس و ... دلیلی بر نقض ادله کمیته آموزش نیست؟

باید گفت مربی‌ای چون فرگوسن از چه زمانی کارش را در منچستریونایتد شروع کرده است. او 20 سال در یک تیم کار کرده و اکنون هم کار می‌کند. اما به طور مثال مربی بزرگی چون محمود یاوری که شاید بالای 40 سال سابقه مربیگری داشته باشد، توانسته است تنها چند سال در یک تیم دوام بیاورد؟ باید پرسید میانگین سنی مربیان شاغل در اروپا چند سال است؟

* قطعا فرگوسن با خروج احتمالی از منچستر، خواهان زیادی خواهد داشت و ممکن است بتواند در هر تیمی کار کند؟

فکر نمی کنم او بعد از آن که از منچستر خارج شود، بتواند در هر تیمی دیگری کار کند! اگر او این کار را انجام دهد، بی‌شک به مربیان جوان خیانت کرده است! در حال حاضر داوران هم حتی اگر 45 سال و یک روز سن داشته باشند، نمی‌توانند فعالیت کنند و بازنشسته خواهند شد. می بینیم که داوری هم محدودیت سنی دارد.

* اما واضح است که لازمه کار داوری آمادگی بدنی بالای آن‌ها است؟

درست است، اما سن که بالا می‌رود استرس برای بدن خطرناک می‌شود. با بالا رفتن سن نورون‌های بدن ما رو به زوال می‌رود. به طور مثال اگر بدنمان یک میلیارد نورون داشته باشد، در سن و سال بالا تعدادش به سه میلیون نورون می‌رسد. نورون‌ها در بدن هستند که خلاقیت‌های ذهنی و فکری را ایجاد می‌کنند. مربی که بالای 65 سال سن دارد و از نورون کمی بهره می‌برد، دیگر خلاقیتی برایش نمی ماند و بیشتر رو به تجربیات گذشته و استفاده از برنامه‌های قبلی‌اش می‌کند. اقداماتش تکراری می‌شود و اصلا خنده دار است او بخواهد با لباس ورزشی به درون زمین رفته و تمرین بازیکنان را زیر نظر بگیرد.

* ممکن است فیفا هیچ وقت قانون شما را به کار نگیرد؟

ما زمانی گفتیم که مربیانی می‌توانند در لیگ برتر کار کنند که مدرک A داشته باشند، آن زمان خیلی‌ها به کمیته آموزش ایراد گرفتند، اما بعد از مدت کوتاهی دیدیم قانونی وضع شد که فقط مربیانی که مدرک مربیگری A دارند می‌توانند در لیگ قهرمانان اروپا به عنوان سرمربی کار کنند. اصلا می خواهم بپرسم شما اگر تیمی داشته باشید، ترجیح می دهید هدایت آن را به مربی جوان و خلاقشان گوآردیولا بسپارید یا از زاگالو مسن استفاده کنید؟

*بی‌شک ممکن است استفاده از فرگوسن با تجربه را به خیلی از مربیان جوان صاحب نام ترجیح دهم!

به هر شکل ما مضرات فعالیت مربیان بالای 65 سال را بیشتر از فواید آن دیدیم، برای ما سلامت مربیان بسیار مهم است. همان الکس فرگوسن اگر آن آدامس بزرگ را مدام نجود، استرس بیچاره‌اش می‌کند. از نظر ما در کل دنیا باید مربیان بالای 65 سال بازنشسته شوند.

* چند نفر از اعضای کمیته آموزش در وضع این قانون سهیم بودند؟

اعضای کمیته آموزش متشکل از پنج نفر عبارتند از مرتضی محصص، فریدون معینی، دکتر خبیری، دکتر احسانی و احمد خدادادی. البته خبیری در جلسه‌ای که این قانون وضع شد، شرکت نداشت.

* مگر چند مربی بالای 65 سال دارای مدرک A اکنون در فوتبال ما شاغل هستند؟ آیا بهتر نبود این تصمیم در مقطع کنونی گرفته نمی‌شد؟

مربیان اندکی هستند که این شرایط را دارند، اما در آینده هر مربی می‌تواند به وضعیت فوق برسد. همچنین قانون درباره مربیان ایرانی و خارجی صدق خواهد کرد و هیچ تفاوتی میان آن‌ها قائل نمی‌شویم.

* با این وضعیت در لیگ امسال تیم مس کرمان نمی‌تواند از میروسلاو بلاژویچ به عنوان سرمربی استفاده کند‌، یا اصغر شرفی نمی‌تواند مربی تیم مس سرچشمه شود؟

این قانون وضع و ابلاغ شده است، اما فکر می‌کنم بتوان حداقل برای امسال نسبت به آن اغماض کرد. بدون تردید در صورتی که درخواست‌های متعددی به کمیته آموزش برای لغو قانون انحصارا در لیگ امسال به دستمان برسد، می‌توان پس از نتیجه‌ گیری در جلسه کمیته اجرای قانون را به سال آینده موکول کرد؛ آن هم فقط به خاطر این که قانون جدید بوده و تیم‌ها غافلگیر شدند، البته اصغر شرفی به رغم این که از مربیان بزرگ ما است و سوابق بسیار خوبی دارد، مدرک A مربیگری ندارد، اما او همواره از با تجربه‌ترین مربیان فوتبال ایران است.

* فکر نمی کنید تیم‌ها ممکن است با معرفی کردن سرمربی بالای 65 سالشان به سازمان لیگ به عنوان سرپرست تیم یا سمت‌های دیگر، عملا قانون شما را دور بزنند؟

این کار را می‌توانند انجام دهند. اما از نظر حرفه‌ای اقدام درستی نکرده‌اند. فکر می‌کنید فرگوسن قبول می‌کند با کارت سرپرستی تیم روی نیمکت بنشیند و مربیگری کند؟